Kun je iets doen om depressie of burnout te voorkomen
Direct naar pagina ▸ paragraaf:
Depressie voorkomen
In theorie ja beslist, maar in de praktijk zal het niet gemakkelijk zijn. Men is
immers wie men is en dat veranderen is lastig.
Soms zal men over iets heen moeten stappen waar men eigenlijk helemaal niet overheen
wil stappen. Of omdat men het niet kwijt wil, of omdat de confrontatie te pijnlijk
is.
Ook kan er sprake zijn van een heftig trauma.
Waar je ook niet veel over hoort is dat lichamelijke stress (ziekte, allergie) en
psychisch stress gebruik maken van dezelfde stresshormonen. Heb je bv. een ernstige
allergie en moet je lichaam daar bij voortduring tegen optreden, bv. bij een huisstofmijt
allergie, dan kan het zijn dat al een stukje van je incasseringsvermogen wordt opgesnoept
door die allergie en je dus minder reserve hebt om andere stressoren op te vangen.
Soms ook is het moeilijk om de bewuste oorzaak of aanleiding te vinden. Hulp kan
dan welkom zijn.
Kennis is echter macht. Zorg dat je het systeem een beetje begrijpt, dan wordt het
nemen van maatregelen gemakkelijker.
We krijgen zoveel goedbedoelde aanbevelingen. Die allemaal opvolgen zou alleen al
een dag vulling zijn. Het helpt dus als je begrijpt hoe je zelf in elkaar zit en
waar je eventuele zwakke plekken liggen. Je kunt dan gericht je prioriteiten stellen.
Je leert dan de waarschuwingssignalen van je lichaam herkennen, want die zijn er
wel degelijk en kunt proberen tijdig de bakens te verzetten.
Leer in elk geval wat automatisch negatieve gedachten zijn (BOX 8) en waarom die
aan je incasseringsvermogen knabbelen.
BOX 8: AUTOMATISCH NEGATIEVE GEDACHTEN
Automatische gedachten zijn gedachten, beelden of herinneringen die spontaan opkomen.
Ze doen zich continu voor en zijn heel normaal, maar wanneer je angstig of depressief
bent, kunnen bepaalde automatische gedachten verdraaid raken. Ze zorgen ervoor
dat je je overstuur voelt. Eerste stap is dan ook die automatisch negatieve gedachten
te leren herkennen. Enkele voorbeelden: je kunt niet rondkomen en je hoort de brievenbus.
'n Automatisch negatieve gedachte kan dan zijn dat je denkt: "verdorie, al weer
een rekening". Of: Op de TV hoor je veel over werkloosheid en je denkt dan: "Ik
zal ook wel werkloos worden, ze hebben het over mij".
Omdat het goed begrijpen van dit mechanisme belangrijk is hier een uitgebreidere
uitleg van die automatisch negatieve gedachten: "Burn-out en gedachtenmanagement
I" en
"Burn-out en gedachtenmanagement
II"
Het vermijden van deze automatisch negatieve gedachten is een stap in de goede richting.
Door afleiding van je problemen te zoeken verminderen je automatisch negatieve gedachte.
Vooral lichamelijk intensieve arbeid (sporten) kan je hierbij helpen, maar net zo
goed als vissen, lezen, 'n terrasje pikken of tuinieren. Als het je maar voldoende
afleiding geeft.
Het is echter niet gemakkelijk om jezelf te veranderen. Meestal is er iets ernstig
of acute klachten voor nodig om je tot actie te bewegen.
In BOX 9 een nadere uitleg over hoe die automatisch negatieve gedachten eigenlijk
tot stand komen.
BOX 9: ONS RUSTBREIN (DEFAULT MODE NETWORK)
Hoe dat zit met die automatisch negatieve gedachten wordt ook uitgelegd in de uitzending
van Labyrint over ons rustbrein. Kijk daarom eens naar de interessante uitzending
van Labyrint waarin de ontdekker van het rustbrein o.a. de functie hiervan uitlegt:
Labyrint; Het geheime leven ons brein
Lees op deze site meer over het rustbrein en ADHD:
Ons rustbrein
Medicatie kan ook helpen, al zijn er berichten dat SSRI's voor milde depressies
niet beter werken dan placebo's.
2 Mei 2016 zond Radar weer een uitzending uit over anti-depressiva: "Anti-depressiva
staan al jaren ter discussie. De pillen kunnen heftige bijwerkingen hebben, zoals
het opwekken van agressiviteit en suïcidale neigingen. Toch blijft de groep gebruikers
maar groeien. In Nederland slikken inmiddels ongeveer 1,1 miljoen mensen antidepressiva,
zoals Seroxat en Prozac. En dat terwijl de pillen maar bij een kleine groep werkzaam
zouden zijn. Hoe kan dat?"
Er zitten ook, naast de min of meer bekende en op de bijsluiter vermeldde bijwerkingen,
nog andere nadelen aan bepaalde soorten van medicatie.
BOX 10: "ONDERZOEKERS HEBBEN ONTDEKT HOE ANTIDEPRESSIVA HET BREIN STIMULEREN OM
IEMANDS STEMMING TE VERBETEREN.
Ze hebben een type drugs geïdentificeerd dat het niveau verhoogt van de neurotransmitter
noradrenaline in het hersendeel dat de hippocampus wordt genoemd. Deze neurotransmitter
stimuleert neurogenese – het aanmaken van nieuwe neuronen. Antidepressiva hebben
alleen effect wanneer de neurogenese in de hippocampus wordt verhoogd. Het blijkt
echter dat niet alle antidepressiva zo werken. Er is ook een type drugs dat het
niveau van de neurotransmitter serotonine wel verhoogt maar niet bijdraagt aan neurogenese.
Dit type, Prozac is hier een voorbeeld van, stimuleert neurogenese niet."
Bron:
Mens & Molecule en
EOS
Ook het tricyclische antidepressivum Imipramine kan, aldus de onderzoeker, verminderde
neurogenese (cel herstelling) in een laat stadium nog herstellen door een toename
te bewerkstelligen van bepaalde cellen (klasse I en II cellen).
Bron:
Thesis van VanBokhoven
Burnout voorkomen
Leer dat je, als je met veel plezier je werk doet je niet snel burnout wordt, maar
dat er voor sommigen toch een grens is. Als je elke avond op adrenaline moet draaien,
besef dan dat je die grens misschien al over bent. 'n Maandje stressen is niet erg,
maar als het meer dan een half jaar gaat duren kun je in de gevarenzone komen of
al zitten. Op adrenaline draaien voelt wel fijn maar is niet goed. Om dit te voorkomen:
analyseer je dagelijkse gang van zaken en kijk of er voldoende ontspanningsmomenten
in zitten. Tijden die je echt tot rust brengen: sporten is bij stress altijd goed
omdat het de adrenaline verbruikt, een boek lezen, wandelen, met vrienden uitgaan
enz. Je hypocampus heeft immers tijd nodig om te herstellen van de cortisolbelasting.