Reageren op voeding.
Tips om hier mee om te gaan.
HIGH LIGHTS:
- Wisselend gedrag en veel vage klachten zonder medische oorzaak zijn een goede
aanwijzing om op voeding te letten
- Reacties kunnen binnen minuten komen, maar het kan ook dagen duren voordat wordt
gereageerd
- Als er geen medische oorzaak gevonden kan worden, loont het bij slecht in of uitslapen
om op salicylaten te letten
Direct naar paragraaf:
Hoe om te gaan met hyperactiviteit?
Op deze pagina vindt u een hele verzameling tips. Tips die ontstaan zijn door jarenlange
ervaring met voeding in eigen gezin en het werken voor een landelijke vereniging.
Ondanks deze ervaringen is het toch verstandig deze tips met beleid te hanteren.
Ieder individu is immers anders, de genetische variatie van mensen is enorm. Dat
'n bepaald kind "beenpijn" krijgt van sommige aroma's wil niet zeggen dat een ander
kind dat ook krijgt of dat datzelfde aroma ook bij dat andere kind de oorzaak is.
De tips zijn bedoeld als algemene hulp en aanwijzing.
Denkt u van een bepaalde tip: "Dat zou bij ons ook wel eens het geval kunnen zijn"
en wilt u dit uitproberen, probeer dan altijd aan te tonen dat de bedoelde relatie
ook inderdaad duidelijk aanwezig is. Vindt u geen overtuigende aanwijzingen van
die relatie of ziet u door de bomen het bos niet meer, leg die tip dan weer snel
naast u neer. Het heeft immers geen zin spoken te zoeken waar ze niet zijn en zichzelf
of anderen allerlei onnodige beperkingen op te leggen.
Aanwijzingen dat er op voeding wordt gereageerd
Meestal ga je bij gedragsproblemen pas aan voeding denken als je (met een arts)
een aantal andere mogelijkheden hebt uitgesloten.
- De ervaring leert dat sterk wisselend gedrag een aanwijzing
kan zijn dat het om voedselovergevoeligheid gaat. Met wisselend gedrag wordt bedoeld
dat het gedrag van het ene op het andere moment, zonder aanwijsbare oorzaak, maar
wel bv. na het eten, drinken of snoepen, kan omslaan en dat er ook dagen zonder
klachten moeten zijn.
- Soms wijzen vage klachten over hoofdpijn, buikpijn en pijn
in de benen in de richting van voeding.
- Zeer rode oren (vrijgemaakt histamine laat de capillaire
haarvaatjes verwijden), zeker als dit maar aan één kant optreedt. (Bedenkt echter
dat je ook rode oren krijgt als je van een zeer koude naar warme omgeving gaat,
of als je iemand een draai om zijn oren geeft. Zet deze kinderen nu niet direct
op dieet. U schiet dan het doel echt voorbij)
Opm. 1: Bedenk dat ook ADHD-kinderen op voeding kunnen
reageren.
Opm. 2: Met voeding met vele triggers kan het zo zijn
dat "goede" dagen ook zeldzaam zijn.
Hoe snel komt een reactie op gang en hoe lang kan die duren?
Als u denkt dat uw kind op voeding reageert, weet dan:
- dat kleurstoffen binnen een aantal minuten reactie geven,
welke enkele uren kan aanhouden.
- dat salicylzuren ook binnen een aantal minuten reacties
geven, maar deze kunnen tot de volgende dag aanhouden.
- dat conserveermiddelen vaak pas de volgende dag beginnen en
tot zeker vier dagen of langer kunnen aanhouden.
- dat chocola een beruchte veroorzaker is van bokkig en
agressief gedrag. Eén van de bestanddelen die hier nauw bij betrokken is is "vanilline".
Chocolade kan het meest vervelende zijn dat u kunt geven (behalve druk nl. ook bokkig,
dwars, onverdraagzaam, depressief tot agressief toe). Dit komt voornamelijk door
twee redenen:
1) cacao is een fermentatieproduct, wat betekent dat er veel biogene aminen in worden
gevormd. Lees op deze site meer over
biogene aminen
2) De meeste chocolades bevatten vanilline. Vanilline kan door micro-organismen
(ook in het lichaam) in benzoëzuur worden omgezet. Reageert iemand op benzoëzuur,
dan kan er dus ook een reactie komen op een product dat vanilline bevat.
- Vanilline mag ook als natuur identiek vanille aroma worden
gedeclareerd. Bij twijfel is het beter op natuurlijke vanille te vertrouwen. Als
de declaratie vermeldt: "Natuurlijke vanille" of bv. "Bourbon vanille" dan handelt
het meestal ook over een natuurlijk product en is de vanille niet verdacht.
- Als u een kind hebt waarvan u weet dat het op additieven
reageert, verbied dan niet om van kennissen snoep e.d. aan te nemen. Spreek echter
af dat het kind dit mee naar huis neemt om het om te ruilen tegen "veilig" snoep
Opm. 3: Als je onder stress staat (verjaardag, examen,
school) kan dat invloed op de stabiliteit van de mestcellen
hebben. Deze kunnen instabieler worden en er zo voor zorgen dat je door die stress
heftiger reageert, of wel reageert, terwijl je dat anders niet gedaan zou hebben.
Slecht slapen door salicylaten
- (In)(Uit)slaapproblemen bij kinderen: Herkent u het: uw
schattebout kan 's avonds de slaap niet vatten of is 's ochtends al om 6 uur wakker
en actief. Soms wordt dit veroorzaakt door de salicylaten in de voeding. Voel, een
half uur nadat uw kind in slaap is gevallen, eens aan het voorhoofd. Voelt dit nat,
bezweet of ziet u zelfs de pareltjes op het voorhoofd, dan is de kans groot dat
het om een salicylatenovergevoeligheid gaat, want bij een normale slaapkamertemperatuur
van 15 - 18 graden behoort iemand niet merkbaar te transpireren.
Een salicylatenovergevoeligheid is lastig omdat het om natuurlijke zuren gaat die
door je hele voedselpakket zitten. Toch kunt u wel wat proberen.
- Speciale aandacht vraagt Ascorbine Zuur/Vitamine C.
Regelmatig wordt in publicaties de suggestie gewekt dat ascorbinezuur en vitamine
C identiek zijn.
WikipediA zegt daar echter over: "Vitamine C komt in twee vormen voor, beide aanwezig
in diverse biologische weefsels en voeding, namelijk L-ascorbinezuur en L-dehydroascorbinezuur.
Deze vormen kunnen via een tussenvorm in elkaar overgaan. Strikt genomen zouden
deze drie stoffen apart gedefinieerd moeten worden. In de praktijk worden de termen
vitamine C en ascorbinezuur als synoniemen gebruikt."
Mogelijk is dit kleine verschil de verklaring voor het feit dat vitamine C in groente
en fruit géén problemen oplevert en toegevoegde ascorbinezuur in bv. frisdranken
wél. Andere reden kan zijn dat geïsoleerd innemen van vitamine C andere effecten
heeft dan het eten van een vrucht, waarin vitamine C immers samen met andere stoffen
wordt gegeten.
Dan blijken er echter nog andere vormen van vitamine C te zijn: calciumascorbaat
en natriumascorbaat.
Zelfs spreek men van een derde generatie vitamine C: Ester-C.
Ester-C wordt wel beschouwd als de derde generatie vitamine C na ascorbinezuur en
de mineraalascorbaten. Zodra vitamine C in het lichaam is opgenomen, wordt het omgezet
in metabolieten, waarvan de belangrijkste threonzuur is. Deze metabolieten bevorderen
de opname en benutting van vitamine C in het lichaam. Bovendien blijkt threonzuur
in staat om reeds in het lichaam opgeslagen vitamine C te mobiliseren en beschikbaar
te maken. Ester-C bestaat uit een complex van calciumascorbaat met calciumgebonden,
natuurlijke metabolieten van vitamine C. Vit.
C ester
Als u al Vit. C in de vorm van tabletje bij wilt geven, doe dit dan in elk geval
in de ochtend en vooral, voor het naar bed gaan, géén drankjes geven waarin zwarte
bessensap of Vit C. is verwerkt. Zwarte bessen (niet te verwarren met blauwe (Amerikaanse)
bosbessen) worden erg vaak als basis voor siropen gebruikt. De ervaring leert dat
daar nogal eens op wordt gereageerd.
Ook blijkt dat er veel sneller wordt gereageerd op een sinaasappel, dan op een mandarijn
of minneola.
- Sinaasappel: De sinaasappel, ook wel appelsien genoemd,
is de vrucht van de sinaasappelboom (Citrus sinensis), die tot het geslacht Citrus
behoort.
- Mandarijn: Een mandarijn is een citrusvrucht van de mandarijnboom
(Citrus reticulata), die uit China afkomstig is. De mandarijn lijkt op een kleine
sinaasappel.
- Minneola: Minneola is een vrucht die familie is van de
mandarijnen. De vrucht lijkt een beetje op een goedgevormde sinaasappel, maar is
veel sappiger en bevat veel minder vruchtvlees. Vaak is er een uitstulping van de
aanhechting.
Bedenk overigens dat al dit soort (citrus) vruchten wordt geverfd. Wie dus een citroen
of sinaasappelschil raspt voor gebruik in cake of ander gerecht.......!!
- Hoe zuur ook, citroenen en citroenzuur levert meestal geen
problemen op.
- Wees ook alert op anijs.
Zie ook
Salicylaten/benzoaten
Acne
BOX 1: ERVARINGSVERHAAL: Jeugdpuistjes of toch niet?
Ik had veel last van puistjes in mijn puberteit. Je hoopt dat je eroverheen groeit.
Toen ik een jaar of 20 was had ik die hoop inmiddels wel opgegeven, dus ging ik
naar de huisarts.
Ik kreeg tips voor huidverzorging, een langdurige antibioticakuur en toen dat onvoldoende
hielp ook nog een zware anticonceptiepil (Diane). Die laatste heb ik bij nader inzien
toch niet genomen omdat ik me daar niet prettig bij voelde.
Via internet en kennissen hoorde ik dat door het weglaten van sommige voedingsmiddelen
hun puistjes minder werden.
Sceptisch als ik was ben ik het gaan proberen, want het doet veel voor je zelfvertrouwen
als je met een slechte huid door het leven moet. En buiten dat doen ontstekingen
ook pijn. Voor mij werd uitgezocht waar IK op reageerde. Dat ben ik gaan uitproberen.
En wat bleek… Ik ben een echte theeleut en ben gek op kaneel. Vooral winterthee
vind ik zalig. Zwarte thee en kaneel zijn dus 2 van de oorzaken.
Ik liet het weg en het ging echt opzienbarend beter.
Tot na een tijd mijn puistjes terugkwamen. Ik had niet gezondigd… Ik ging op onderzoek
en in mijn tandpasta (!) bleek dus een bestanddeel van kaneel te zitten: Cinnamal.
Of nog een voorbeeld: Appelsap met kaneel.
Het gaat nu stukken beter. Ik heb soms nog steeds last van een slechte huid. En
meestal komt dat dan omdat ik toch onbewust iets heb gegeten waar kaneel in zat.
Kruidenmixen en voorgekruid vlees bevatten verbazend genoeg vaker kaneel dan ik
dacht. Óf het is bij de ingrediënten niet eens terug te vinden omdat er ook “natuurlijke”
aroma’s kan staan, of specerijen.
Kunnen we ons voedsel (on)veilig noemen?
- De overheid doet haar best om onveilige voeding te weren.
Er zijn diverse keuringsinstanties en Nederland moet zich aan regelgeving uit Brussel
houden. Al is het echter onvermijdelijk in een land waar de voedingsmiddelenindustrie
zo belangrijk is, dat niet altijd de puntjes op de i komen. Ook is niet te voorkomen
dat er soms voedingsmiddelen zijn die achteraf toch niet zo veilig blijken of in
combinatie met andere middelen niet echt veilig blijken (benzoëzuur met grote hoeveelheden
vit C. bv.). Gemiddeld gesproken kan men echter niet stellen dat ons voedselpakket
onveilig is.
Zie ook mijn blog over wel of geen additieven
Het is dan ook beter om in dit verband niet van goed of slecht, veilig of onveilig
voedsel te spreken, maar om het individu erbij te betrekken. Wat voor de een goed
is, behoeft dat voor de ander nog niet te zijn. Door erfelijke aanleg verschillen
we nl. meer dan alleen de buitenkant.
Het geheim van de smid zit hem in het feit dat ieders persoonlijke "drempelwaarde"
(zie BOX 1) niet overschreden moet worden.
BOX 1: DREMPELWAARDE
De drempelwaarde is die waarde waarbij, indien je daar beneden blijft, geen reactie
op treedt.
Deze drempelwaarde kan echter van persoon tot persoon en moment tot moment verschillen.
Stress bv. zal er voor zorgen dat 'n persoon al op een veel lagere dosis kan reageren
in vergelijking met een situatie dat er géén stress is.
Belangrijk is ook op te merken, dat ten aanzien van giftigheid, de dosis het gif
maakt. M.a.w. je kunt van elk bestandsdeel uit de voeding wel een hoeveelheid bedenken,
die schadelijk wordt.
Omgekeerd, de additieven worden zo gebruikt, dat de hoeveelheid zeer ruim beneden
de grens blijft, waarop reacties verwacht kunnen worden en dus veilig worden geacht.
Anders wordt het voor gevoelige personen, bv. als het allergisch systeem in werking
komt, dan kan elke hoeveelheid een reactie geven.
Op dit moment vraagt men zich af of het juist mensen met een allergische aanleg
(atopisch) zijn die reacties (vooral hyperactiviteit) vertonen. De schatting is
dat in Nederland 10 to 30 % van de mensen atopisch is.
Zie ook het onderdeel intolerantie
Het vaststellen van die drempelwaarde kan echter alleen op basis van uitproberen.
Met een eliminatiedieet de oorzaak van een probleem opzoeken is altijd een tijdrovende
zaak. Het is niet voor niets dat het Pelsser RED Centrum
er zo lang voor uittrekt om uit te zoeken welke van de voedingsmiddelen mogelijk
de klachten veroorzaken.
Melk
Misschien ten overvloede: Tenzij er sprake is van een aangetoonde koemelkallergie
of een lactose-intolerantie, is er geen reden melk te vermijden. Melk zit immers
boordevol nuttige stoffen.
Toch twijfelen sommigen:
Is melk zo gezond?
Ook wordt melk nog wel eens in verband gebracht met autisme: Caseïne en autisme
Brochure
- In de brochure: "Gedragsstoornissen bij kinderen" van Stichting
All In (1988) wordt gemeld dat jongetjes veel vaker (4 - 9 keer) op voeding reageren
dan meisje en dat Hirashing e.a. bij een onderzoek naar 5-jarige hyperactieve kleuters
in Hoorn een percentage hyperactiviteit van bijna tien vond.
- als een kind zijn "bui" heeft, heeft het weinig zin het op zijn gedrag aan te
spreken. Je dringt toch niet tot ze door. (Dit wil natuurlijk niet zeggen dat u
alles over uw kant moet laten gaan.) Wacht tot alles weer overgewaaid is en bespreek
het dan met uw kind.
- Hoe lastig, vervelend of zelfs agressief uw kind ook kan
zijn, in hun hart zijn dit vaak heel gevoelige en met hun omgeving begane kinderen.
Als hun neurotransmittersysteem tijdelijk overhoop ligt zijn ze echter even zichzelf
niet.
- Deze kinderen trekken alle aandacht naar zich toe. Probeer
er echter toch voor te zorgen dat broertjes en zusjes die niet zo veel aandacht
vragen of zichzelf zelfs wegcijferen, toch ook hun aandacht krijgen. Daar hebben
ook zij recht op.
Moeilijk
- Wat opvallend is is dat hoe langer je je met deze zaken bezighoudt,
des te meer je duidelijk wordt hoe moeilijk de materie is en dat het vaak veel verder
gaat dan alleen maar "niet tegen kleurstoffen kunnen". Vaak kan het gedrag van vooral
kinderen met een aangepaste voeding flink veranderen. Dit gaat echter niet altijd
op, soms blijven de kinderen problemen houden omdat het te moeilijk is de veroorzakers
te vinden of dat de oorzaak ergens anders gezocht moet worden.
Erfelijkheid
- En helaas, de appel valt niet ver van de boom. Als u een kind
hebt dat op voeding reageert, heeft het dit vaak niet van een vreemde.